Η σχέση του Μανώλη Χιώτη με τον Django Reinhardt

 

Ο Μανώλης Χιώτης ανήκει χρονολογικά, αλλά και υφολογικά ενδεχομένως σε μια περίοδο εκμοντερνοποίησης του ρεμπέτικου τραγουδιού. Οι επιρροές του από διαφορετικούς μουσικούς πολιτισμούς (γαλλική jazz, latin), είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς. Ιδιαίτερη όμως συγγένεια δείχνουν να έχουν τα παιξίματα του με τη gipsy jazz, την κιθάρα Μanouche και τον κύριο εκφραστή αυτού του ρεύματος Django Reinhardt. Μάλιστα, οι ομοιότητες του Χιώτη με το δεξιοτέχνη Manouche κιθαρίστα έχουν να κάνουν ακόμα και με το εμφανισιακό κομμάτι, δηλαδή την ενδυμασία. Μουσικολογικά, ο Χιώτης ‘δανείστηκε’ αρμονίες από αυτή τη μουσική όπως και τρόπους παιξίματος συγχορδιών. Ένα παράδειγμα είναι το τραγούδι ‘το βουνό με το βουνό’, όπου στο σημείο που τελειώνει το κιθαριστικό ταξίμι, παίζει το ακόρντο της σολ μινόρε σε πρώτη αναστροφή προσθέτοντας τη νότα μι (Gm13). Το συγκεκριμένο πιάσιμο αυτής της συγχορδίας είναι στοιχείο της manouche μουσικής.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο του συγκεκριμένου κιθαρίστα είναι το πολύ γρήγορο και κοφτό παίξιμο του με αναλύσεις συγχορδιών και ντιμινουίτες. Ο Χιώτης έδωσε και ιδιαίτερη ρυθμική σημασία στα γυρίσματά του, χρησιμοποιώντας πεντάηχα, επτάηχα, κ.τ.λ.. Ένα τέτοιο τραγούδι, παραδείγματος χάριν, είναι ‘ο πασατέμπος’. Τέλος, τα περισσότερα κομμάτια του ίδιου έχουν είτε ολόκληρα είτε μόνο στο ρεφρέν διφωνίες με τρίτες και έκτες παράλληλες συνήθως με μια αντρική και μια γυναικεία φωνή.


Ο Χιώτης ξεκίνησε την ενασχόληση του με τη μουσική ως κιθαρίστας στο συγκρότημα με τις χαβάγιες "Άσπρα Πουλιά" του Κώστα Μπέζου, το οποίο υπηρετούσε ένα πιο ελαφρύ (σε σχέση με το ρεμπέτικο) είδος μουσικής, με πολλά στοιχεία swing kai jazz. Αργότερα έπιασε το μπουζούκι και του έδωσε ένα άλλο αέρα εξελίσσοντας το με την προσθήκη του τέταρτου ζεύγους χορδών, ακριβώς για να έχει περισσότερες εκφραστικές δυνατότητες. 

Όπως γράφει ο ερευνητής Βαγγέλης Αρναούτης στο Ogdoo.gr : "Με τον Χιώτη το λαϊκό τραγούδι θα περάσει σε μια νέα εποχή, αυτή της δεξιοτεχνίας. Η μουσική του, πλέον, εκτός από το ρεμπέτικο και τους ρυθμούς του, ανοίγεται και σε άλλους ορίζοντες φέρνοντας έναν μοντέρνο αέρα στο λαϊκό τραγούδι, με αναφορές στον εξωτισμό, στους λάτιν ρυθμούς, στην ευρωπαϊκή τζαζ και τα κιθαριστικά σουίνγκ του θρυλικού Βελγοτσιγγάνου, πολιτογραφημένου Γάλλου, μουσικού Django Reinhardt. Τα πρώτα τραγούδια που ηχογραφεί στα 1946 έχουν έντονη αυτή τη μυρωδιά. Το "βουνό με βουνό", το "για κοίτα μια γυναίκα", ή το "εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω" του ’48 και άλλα μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’50 αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της επιρροής που δέχτηκε από τις ηχογραφήσεις του Django Reinhardt και του βιολιστή Stephane Grappelli". 

Ακούμε το Νίκο Κατσίκη στην εκπομπή του Πάρη Μήτσου "Τα παντελόνια είναι περίεργα ρούχα" να συνδιάζει το "Που θα πας" του Μανώλη Χιώτη με το "Minor Swing" του Django Reinhardt. (Εκπομπή 12 Ιουνίου 2009 στον 902) Μουσικοί: Νίκος Κατσίκης (μπουζούκι), Αλέξανδρος Παρασκευόπουλος (μπάσο), Νίκος Γκιόλιας (κιθάρα)

Την επιρροή του Reinhardt στον τρόπο παιξίματος του Χιώτη επισημαίνει και ο Βασίλειος Λέκκας στην πτυχιακή του εργασία με τίτλο "ΟΙ ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΡΕΠΕΡΤΟΡΙΟ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΧΙΩΤΗ" στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων: «...Βασική επιρροή στο στυλ σύνθεσης ορισμένων τραγουδιών του Μανώλη Χιώτη βασισμένα σε κιθάρα (και μπουζούκι), στα μέσα και τέλη της δεκαετίας του 1940, αποτέλεσε η Jazz Manouche ή αλλιώς Gypsy Jazz με κύριο εκπρόσωπο της την εποχή εκείνη τον Django Reinhardt. Φαίνεται όμως πως η επιρροή είναι πιο έκδηλη στο μελωδικό μέρος όπου η μελωδική ανάπτυξη ορισμένων συνθέσεων του δημιουργού έχουν το feeling μιας σύνθεσης Gypsy Jazz της εποχής...».

Ακούστε και τον Πασατέμπο του Χιώτη με την Ιωάννα Γεωργακοπούλου και τον  Στελλάκη Περπινιάδη στο τραγούδι σε μια ηχογράφηση του 1946.

πηγές: 

  1. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του Φοιτητή Παπαγεωργίου Γιάννη 
  2. Jazz Moments/Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Αρχική σελίδα