Συμβουλές ασφαλούς πλοήγησης στο Διαδίκτυο

Παρά τις αμέτρητες υπηρεσίες που προσφέρονται και τον όγκο γνώσης και πληροφορίας που φιλοξενείται στο Διαδίκτυο, ταυτόχρονα παραμονεύουν κίνδυνοι τους οποίους ο χρήστης πρέπει να γνωρίζει ώστε να εξασφαλίσει την «καλή υγεία» του υπολογιστή αλλά και της τσέπης του

Του Παναγιώτη Αθανάσαινα
patha@kathimerini.gr

Το Διαδίκτυο θα μπορούσε εύκολα να διεκδικήσει τον τίτλο ενός από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Πρόκειται για ένα μέσο που δίνει σε πραγματικό χρόνο πρόσβαση σε πληροφορία, γνώση αλλά και ψυχαγωγία. Οι ταχύτητες συνεχώς αυξάνονται κάνοντας την πληροφορία ακόμη πιο προσβάσιμη, ενώ και τα δίκτυα που χρησιμοποιούνται εξελίσσονται με γοργούς ρυθμούς ώστε η πληροφορία αυτή να είναι διαθέσιμη σε μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού.

Το πάτημα και μόνο του κουμπιού λειτουργίας ενός υπολογιστή συνδεδεμένου στο Διαδίκτυο, τον φέρνει σε άμεση σχεδόν επαφή με άλλους υπολογιστές, servers, υπηρεσίες, που θα ζητήσουν να λάβουν πληροφορίες για τα προγράμματα, το λειτουργικό ή θα θελήσουν να προμηθεύσουν στον υπολογιστή τις τελευταίες διαθέσιμες ενημερώσεις, μέσα από αυτοματοποιημένες διαδικασίες που ο χρήστης μπορεί να μην καταλάβει καν.

Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να συνειδητοποιήσει κάθε χρήστης του Ίντερνετ, είναι ότι ο παγκόσμιος ιστός δε διαφέρει σε τίποτα από μια κοινωνία. Από αυτή την άποψη λοιπόν, κρύβει αντίστοιχους κινδύνους και απαιτεί αντίστοιχα μέτρα προστασίας από αυτούς. Η σωστή και τακτική ενημέρωση σχετικά με τη φύση των κινδύνων αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισης τους καθίσταται γίνεται έτσι απαραίτητη προσκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος έκθεσης του υπολογιστή στους βασικότερους τουλάχιστον κινδύνους.

Ιοί - virus. Οι ιοί είναι ίσως ο πιο παλιός τρόπος μόλυνσης ενός υπολογιστή. Αρχικά μεταδίδονταν μέσα από δισκέτες και εκτελέσιμα αρχεία, τα οποία μπορούσαν να διεισδύσουν σε ζωτικά σημεία του λειτουργικού και του σκληρού δίσκου και να τα καταστρέψουν. Με την ανάπτυξη και τη διάδοση του Ίντερνετ, οι ιοί σήμερα ταξιδεύουν με την ηλεκτρονική αλληλογραφία αλλά και με προγράμματα δωρεάν διάδοσης - freeware.

Ο βασικότερος τρόπος αντιμετώπισης ενός ιού, αλλά και κάθε κινδύνου, είναι φυσικά η πρόληψη ώστε να μη διεισδύσει στο σύστημα του υπολογιστή. Η εγκατάσταση ενός προγράμματος anti-virus θεωρείται δεδομένη για κάθε οικιακό υπολογιστή, ωστόσο, δεν αρκεί αυτό. Ο χρήστης θα πρέπει να φροντίζει για την ενημέρωση του προγράμματος με τις τελευταίες εκδόσεις αντιμετώπισης ιών, αλλά και να «τρέχει» το πρόγραμμα σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να ελέγχονται όλες οι μονάδες αποθήκευσης δεδομένων.

Κακόβουλο λογισμικό - spyware. Το spyware σήμερα θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή στην οποία εκτίθεται ο χρήστης. Πρόκειται για κώδικα λογισμικού που μπορεί να βρίσκεται κρυμμένος σε αρχεία ή ακόμη και ιστοσελίδες που επισκέπτεται ο χρήστης.

Όταν το spyware εγκατασταθεί στον υπολογιστή, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να ενημερώσει τον αποστολέα του ότι έχει πλέον τον έλεγχο του υπολογιστή. Έτσι, ο απομακρυσμένος hacker μπορεί να χειριστεί τον υπολογιστή του χρήστη, ο οποίος δεν γνωρίζει καν τι συμβαίνει. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούνται ολόκληρα δίκτυα από «υπολογιστές-ζόμπι» που χρησιμοποιούνται για επιθέσεις DOS (Denial of Service) σε servers μεγάλων συνήθως εταιρειών.

Όπως για την αντιμετώπιση των ιών, έτσι και για τα spyware κυκλοφορούν στο εμπόριο αλλά και σε μορφή freeware πολλά προγράμματα προστασίας. Εκτός από αυτά όμως τα anti-spyware προγράμματα να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με κάποιο πρόγραμμα επίβλεψης και καθαρισμού του registry, του πιο ζωτικού σημείου του υπολογιστή για τη λειτουργία του λογισμικού, αφού εκεί εγκαθίστανται τα spyware στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Ενοχλητική αλληλογραφία - spam email. Τα μηνύματα spam περιέχουν συνήθως πληροφορίες και διαφημίσεις που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν ενδιαφέρουν τον χρήστη. Αν και στις περισσότερες φορές το να ξεφορτωθεί κάποιος ένα τέτοιο email είναι εύκολη υπόθεση, το γεγονός ότι αυτά συνεχίζουν να έρχονται ανά διαστήματα ωρών πολλές φορές μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στον χρήστη.

Το κυριότερο που πρέπει να γνωρίζει ο χρήστης είναι να μην απαντήσει σε αυτά τα μηνύματα και ακόμη σημαντικότερα, να μην επισκεφθεί τις ιστοσελίδες που περιλαμβάνονται στο μήνυμα και να μην ανοίξει οποιοδήποτε συνημμένο αρχείο. Ο περιορισμός λήψης τέτοιων μηνυμάτων είναι η ρύθμιση των σχετικών φίλτρων που έχουν τα διάφορα προγράμματα αλληλογραφίας, ώστε να σβήνονται απευθείας από τη θυρίδα του χρήστη.

Phishing. Πρόκειται για παρεμφερή πρακτική με τα spam emails. Ένα μήνυμα phishing επιχειρεί να ξεγελάσει τον χρήστη ώστε να απαντήσει στον αποστολέα και να του δώσει κάποια προσωπικά στοιχεία, αριθμούς λογαριασμού, πιστωτικής κάρτας, ή να τον πείσει να μεταβιβάσει ένα χρηματικό ποσό από τον λογαριασμό του σε κάποιον άλλο.

Όσο και αν θεωρηθεί παράξενο, υπάρχουν πολλοί χρήστες που, μη γνωρίζοντας, δίνουν τα προσωπικά τους στοιχεία χωρίς δεύτερη σκέψη, με αποτέλεσμα να δώσουν πρόσβαση όχι μόνο στον υπολογιστή τους αλλά και στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.

Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσει το phishing ο χρήστης είναι να είναι υποψιασμένος και κυρίως να γνωρίζει ότι, όπως και στην πραγματική ζωή, έτσι και στο Ίντερνετ, κανείς δε θα θελήσει να του χαρίσει κάποιο υπέρογκο ποσό ζητώντας του τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού για να κάνει την κατάθεση.

Firewall και router: Απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας

Σε συνδυασμό με τα μέτρα πρόληψης απέναντι σε ιούς και spyware, πρέπει να τονιστεί η σημασία τόσο του Firewall, όσο και των σωστών ρυθμίσεων προστασία του modem ή router που χρησιμοποιούμε για πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Το Firewall αποτελεί το απαραίτητο τείχος προστασίας του υπολογιστή από επιτήδειους που προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τον υπολογιστή. Η εύρεση ενός καλού και αξιόπιστου firewall δεν είναι δύσκολη υπόθεση αφού κυκλοφορούν πολλές διαφορετικές εκδόσεις που μπορούν να εξυπηρετήσουν από τον «ανυποψίαστο» μέχρι τον επαγγελματία χρήστη.

Ταυτόχρονα, ένα από τα πρώτα πράγματα που πολλοί χρηστές συχνά αγνοούν όταν αποκτήσουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, είναι η ρύθμιση του router που χρησιμοποιούν ώστε να προστατεύσουν το οικιακό τους δίκτυο. Ειδικά όταν χρησιμοποιείται ασύρματο router, είναι επιτακτική η ενεργοποίηση κωδικού πρόσβασης στο ασύρματο δίκτυο που δημιουργείται στην εμβέλεια του router. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται η πρόσβαση μόνο στους υπολογιστές που κάνουν χρήση του κωδικού, ή που συνδέονται με καλώδιο εντός του σπιτιού.

Η μη χρήση κωδικού ασφαλείας του ασύρματου δικτύου εκτός του ότι επιτρέπει την πρόσβαση σε ανεπιθύμητους υπολογιστές, κυριότερα δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον ακόμη και με στοιχειώδεις γνώσεις, να διεισδύσει στο δίκτυο μας, να αλλάξει τις ρυθμίσεις και να δημιουργήσει γενικότερα προβλήματα στην πρόσβασή μας στο Ίντερνετ.

www.kathimerini.gr