ΣΑΜΟΣ - ΨΗΛΕΣ ΚΟΡΦΕΣ

Βόλτα στα ορεινά Νο1.


Ήμασταν ήδη στα μισά της δεύτερης εβδομάδας στη Σάμο. Απόγευμα Τετάρτης. Από μπάνια χορτασμένοι. Είχε προηγηθεί άλλωστε η Νάξος και η Φοινικούντα. Ο μαΐστρος δυνατός και δροσερός. Ο κύβος είχε πάρει τη θέση του στο τραπέζι : Πάμε στους Αρβανίτες!
Ο ορεινός όγκος της Αμπέλου βρίσκεται στο κέντρο του νησιού. Η υψηλότερη κορυφή είναι ο Προφήτης Ηλίας, στα 1.063 μ. Είναι ένα βουνό κατάφυτο από αμπέλια και πεύκα (κυρίως μαύρη πεύκη).
Ανεβήκαμε από το χωριό μου τα Κουμέικα στον κεντρικό δρόμο του νησιού στη νότια πλευρά του και στρίψαμε δεξιά με κατεύθυνση τον Πύργο. Μετά από λίγα λεπτά βρισκόμαστε στο «Κούτσι», ένα μέρος παραδεισένιο βυθισμένο στη σκιά πανύψηλων πλατανιών, όπου δύσκολα εισχωρεί ο ήλιος. Εδώ, κάτω από το δρόμο, βρίσκεται μια ταβερνούλα, που έχει σκορπίσει τα τραπεζάκια της ανάμεσα στα νερά τις πεζούλες και το ρέμα.
Φθάνουμε στον Πύργο μεγάλο και παλιό κεφαλοχώρι της Σάμο. Αφήνουμε στα δεξιά μας τη διασταύρωση για τους Σπαθαραίους (εκτενής αναφορά στη δεύτερη ορεινή μας διαδρομή) και παίρνουμε τον ανηφορικό δρόμο αριστερά μας για τα χωριά Μεσόγειο (3Km) και Πάνδροσο(4Km).
Είναι οι σύγχρονες ονομασίες (από το 1958) των χωριών Άνω και κάτω Αρβανίτες. Αναφέρονται στην περιγραφή της Σάμου από τον μητροπολίτη Ιωσήφ Γεωργειρήνη το 1677. Κατά την πιθανότερη εκδοχή εποικίσθηκαν μετά το 1562 είτε από οικογένειες που είχαν το παρατσούκλι «Αρβανίτες» είτε από κατοίκους προερχόμενους από περιοχές χριστιανών Αρβανιτών της Αττικής ή της Τήνου. Τα χωριά είχαν γεωργία, κτηνοτροφία και φημίζονταν για τους ορεινούς τους αμπελώνες. Με τις τεράστιες καταστροφές των αμπελιών από τη φυλλοξήρα, άρχισαν από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα να μεταναστεύουν οι κάτοικοι στην Αμερική, Αυστραλία και Ευρώπη.
 


Ο Επ. Σταματιάδης, όπως κι’ ο Εμ. Κρητικίδης, παραδέχονται ότι οι πρώτοι κάτοικοι, ήταν δυο οικογένειες, απ’ τους Αλβανούς πολεμιστές του Σκενδέρμβεη (Γεώργιο. Καστριώτη), που μετά τον θάνατό του σκόρπισαν στην Ελλάδα και τα νησιά, για να γλιτώσουν απ’ την μανία των Τούρκων. Μοναδική διαφορά απ’ τους άλλους Σαμιώτες, ήταν το γλωσσικό τους ιδίωμα, όπως αναφέρουν.
Ο Ζαφειρίου στο «Αρχείο της Σάμου» υποστηρίζει ότι δεν ήταν δυο οικογένειες, άλλα περισσότεροι και δεν ήταν Αλβανοί αλλά Ηπειρώτες, που τους ονόμασαν Αρβανίτες οι γείτονές τους Πυργιώτες και Μαυρατζώτες και συμπληρώνει ότι αν ήταν Αλβανοί, θα έπρεπε να υπάρχουν εκεί Αλβανικά τοπωνύμια. Τέτοια όμως δεν υπάρχουν.
Ο Νικόλαος Δημητρίου, στη «Λαογραφία της Σάμου» υποστηρίζει ότι σ’ ένα απελευθερωτικό κίνημα, παίρνουν μέρος πολλές φυλές κατά του κοινού εχθρού, επομένως υπήρχαν κι’ Έλληνες, ότι αν ήταν Αρβανίτες, θα εξακολουθούσαν να μιλάνε τα αρβανίτικα, όπως συμβαίνει και σ’ άλλες περιοχές της Ελλάδας, όσο για το γλωσσικό τους ιδίωμα, καμιά σχέση δεν έχει με τα αρβανίτικα. Αυτό μοιάζει καταπληκτικά με το γλωσσικό ιδίωμα μερικών χωριών της Τήνου και πιθανόν να προέρχονται απ’ αυτά, ή να έχουν κοινή καταγωγή. Και καταλήγοντας αποκλείει κάθε ενδεχόμενο να ήρθαν τότε Αλβανοί στη Σάμο.
Ο δρόμος σε αρκετά καλή κατάσταση, ασφάλτινος, στενός με μπόλικες στροφές. Αφήνουμε το Mεσόγειο για την επιστροφή και ανεβαίνουμε στο Πάνδροσο




Μένουμε άναυδοι μ’ αυτό που αντικρίζουμε. Υψόμετρο 700 μέτρων, αιωνόβιοι πλάτανοι με αδιαπέραστη σκιά, νερό που μουρμουρίζει. Έχεις την εντύπωση πως βρίσκεσαι σε κάποιο χωριό της ορεινής Αρκαδίας. Δυστυχώς το AYGO δε διαθέτει...4κίνηση!!! κι έτσι δε συνεχίζουμε για πιο ψηλά, στις ράχες της Αμπέλου. Αφήνουμε το αυτοκίνητο στο έμπα του χωριού και ανηφορίζουμε με τα πόδια.  


Στενά δρομάκια ασπρισμένα μας οδηγούν στην πλατεία. Πεντακάθαρο και φιλόξενο το χωριό με καλοσυνάτους ανθρώπους. Μας καλησπερίζουν και μας καλωσορίζουν με χαμόγελο.
Κατά τον Χρίστο Λάνδρο, «και τα δύο χωριά είναι κτισμένα σε περιοχή μεγάλης φυσικής ομορφιάς. Μέχρι την μεγάλη πυρκαγιά που αποτέφρωσε τα αιωνόβια δάση, ο επισκέπτης αντίκριζε έναν επίγειο παράδεισο. Αλλά και πάλι δεν παύουν να είναι από τα πιο όμορφα, πιο καθαρά, πιο φιλόξενα του νησιού. Στο κέντρο η πλατεία, σε δεσπόζουσα θέση η εκκλησία. Γύρω από την πλατεία οι δρόμοι και οι γειτονιές, ανάλογα με την μορφολογία του εδάφους. Γύρω από το χωριό μια ζώνη με κήπους, που δίνουν τροφές και προστασία από φωτιές. Μια άλλη ζώνη, πιο μακρινή, τα αμπέλια και οι ελιές και μετά οι βοσκότοποι και τα δάση. Κάπως έτσι περιγράφεται και η δόμηση χωριών της πρώιμης βυζαντινής περιόδου».


Κάνουμε τις βόλτες μας και μαγεμένοι από το τοπίο, κατηφορίζουμε στο Μεσόγειο. Παρόμοιες κι εδώ εικόνες. Ίσως λιγότερο εντυπωσιακές αλλά το ίδιο όμορφες. Επιστρέφουμε στον Πύργο, αλλά το τιμόνι στρίβει αριστερά.
Πάμε για καφέ στο «Μετέωρο»!!

 


Λίγο μετά τους Κουμαραδαίους, όμορφο χωριό με πολλά παλιά σπίτια και επίσης πολλά εργαστήρια κεραμικής, βρίσκεται ένα πανέμορφο cafe, χτισμένο πάνω σε μια ανηφορική στροφή με υπέροχη θέα στον κάμπο της Χώρας και τη θάλασσα, μέχρι τα Τουρκικά παράλια απέναντι.
Καφέδες, βάφλες και κρέπες με παγωτό, μας κράτησαν παρέα για αρκετή ώρα.
Έχει αρχίσει να σκοτεινιάζει όταν παίρνουμε πάλι το δρόμο της επιστροφής. Μας περιμένει στο Μπάλο η γνωστή παρέα και ο
Γιάννης με την Τώνια που φεύγουν ξημερώματα για τη Χίο.
Μας έχει ξετρελάνει η μαρμελάδα σύκο που μας φίλεψαν με την «Καμπούσικη» συνταγή.
 

Ανάρτηση προσεχώς στην cucina.

Σχετικές πηγές :
samosin, Χωριά στη Σάμο, Ελληνικό Πανόραμα

18 σχόλια

  1. Πιο όμορφη περιγραφη δεν θα μπορουσε να κανει κανεις, πολυ ομορφη αναρτηση Γιωργο.Καλο απογεμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Kαλησπέρα, ακριβώς έτσι , θαυμάσια η περιγραφή !!
    Από το *Μετέωρο* πιάτο το Ηραίο,η Χώρα, το Πυθαγόρειο,
    από το *Μετέωρο* ηλιοβασίλεμα με θέα το όρος Μυκάλη ,
    τέλεια !!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ενοιωσα σαν να βρίσκομαι εκεί!!
    Αυτόν τον καφέ στο Μετέωρο πολύ τον ζήλεψα;-)
    Φιλιά, καλό βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "Θα πάρω τα βουνά..." Με την καλή έννοια!

    Καλό φθινόπωρο :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ωραίες τοποθεσίες...Πολύ όμορφες και οι φωτό...
    καλημέρα απο ΝΖ, καλό Σ/Κ να έχεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ταξειδι υπεροχο εκανα ΜΠΑΛΕ μου , παντα ωραιες και γλαφυρες περιγραφες απο το νησι σου.Νασαι καλα και τι να πω καλο φθινοπωρο????οχι οχι, ακομη αλλα λιγη δροσια τη θελω, αν και χορτασα αερηδες στο ρεθυμνο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κρίμα που δεν επικοινωνήσαμε να πίναμε ένα ουζάκι στο καφενείο...
    Αρβανιτάκι και γω (έστω... κατά το ήμισυ...)
    :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. πολύ όμορφη δουλειά. μπράβο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. θαυμάσιο το κέιμενο και οι φωτό συγχαρητηρια ενασ σαμιωτησ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Κι όμως, σ' αυτά τα μέρη, δεν έχω πάει ποτέ. Πρέπει κάποια στιγμή, να κατέβω και πάλι στο νησί.

    Εξαιρετική η ανάρτηση σου. Έμαθα πολλά που αγνοούσα και με συγκίνηση είδα εδώ, το όνομα του Λάνδρου.

    Καλό σου βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. σχετικά με την ερώτηση σου περί προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας, χρησιμοποιώ βασικά photoshop και για HDR το photomatix. αν θέλεις κάτι και μπορώ να βοηθήσω, πες μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. πολύ ωραία ανάρτηση,
    άμεση, χωρίς πολλές σάλτσες και καλολογικά!
    Κι εγώ Φοινικούντα πήγα φέτος!!!

    Καλησπέρες
    και καλό φθινόπωρο!

    (να σου πω την μαύρη αλήθεια, εμένα η Νάξος ΔΕΝ με ξετρέλανε κιόλας..)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Την επόμενη φορά
    να κανονίσουμε να πάμε
    απ' το Πάνδροσο κι επάνω στις κορφές
    του Καρβούνη ως τα καζαναριά του Αη-Λιά
    με τα τεράστια δάση μαύρης πεύκης
    (παρόλες τις πυρκαγιές) και τις φυτείες
    με μανιτάρια και ραδίκια του βουνού !!!
    Λυπάμαι που δε βρεθήκαμε, βλέπεις για
    μένα ο Αύγουστος είναι Γολγοθάς !!!
    Ειδικά ο φετεινός ήταν απελπισία ...
    Τώρα μπαίνει σιγά σιγά το καλοκαίρι ...
    Τα τηλέφωνά μου είναι διασκορπισμένα
    στους πέντε ανέμους και δέχθηκα επιθέσεις
    κακόβουλες στο blogg μου γι' αυτό και
    προσωρινά ελέγχω τα σχόλια ...
    Ελπίζω την επόμενη φορά να τα πούμε ...
    ΄Ισως στα καζάνια της σούμας τέλη Οκτώβρη !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Eίναι όμορφο να μας ταξιδεύεις τούτο το φθινόπωρο στα όμορφα μέρη του νησιού.Πραγματικά μου λείπει... Μου λείπει πολύ.Να είσαστε όλοι καλά και καλό φθινόπωρο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Πολύ όμορφη περιγραφή. Ομολογώ ότι επισκεφθήκαμε ελάχιστα ορεινά χωριά τις 2 εβδομάδες διακοπών της Σάμου.
    Πολλές ιστορίες για τα χωριά πχ για τους Σπαθαραίους μας έλεγε η κα Τζαφαρή Γιασιμώ που πραγματικά τη θεωρώ (όπως έγραψα και στους Benicos Place) ζωντανή ιστορία του πανέμορφου τόπου σας.
    Πολύ καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ευχαριστώ πολύ :

    @Benikos place
    @αθηνα
    @ΕΛΕΝΑ
    @τo τέρας της «αμάθειας»
    @Artanis
    @Ελευθερία
    @Ανώνυμος σαμιωτης
    @aikaterinitempeli
    @Αza
    @Μετεωρίτης

    και καλωσορίζω
    @Vaggelis (x2)
    @ippoliti_ippoliti
    @Suspect

    @Side21
    Μακάρι, το άλλο καλοκαίρι!!

    @DINOS TZORTZOGLOU
    Στο επόμενο ταξίδι φίλε μου :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. πραγματικά υπέροχα μέρη...και συνεχίζουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αρχική σελίδα