Τα Ταχυδρομεία στη Σάμο και ο "Λυκούργος"

Στη Σάμο, την εποχή της Ηγεμονίας και μέχρι το 1912, λειτουργούσε τουρκικό ταχυδρομείο που με χρήση τουρκικών γραμματοσήμων, εξυπηρετούσε την αλληλογραφία τόσο με το εσωτερικό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όσο και με το εξωτερικό.

Τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στο νησί αυστριακό και γαλλικό ταχυδρομείο, αργότερα δε και ρωσικό, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι ένα ναυτιλιακό πρακτορείο στο Βαθύ διακινούσε την αλληλογραφία προς Ελλάδα, με το σαμιακό ατμόπλοιο «Λυκούργος».

Πρόκειται για το πλοίο "Αλέξανδρος Μαυρογένης",ένα ιστορικό επιβατηγό, που ανήκε στη Σαμιακή Ατμοπλοΐα και έκανε ταξίδια με τη σημαία της Σάμου, κατά τη διάρκεια της αυτονομίας της.

Το πλοίο ναυπηγήθηκε στο ναυπηγηκό τμήμα του μηχανουργείου (Τζών) Μακ Δούαλ, στη Σύρο και έφερε αρχικά το όνομα "Μαργαρίτα" του Τζών.

Η Σαμιακή κυβέρνηση αφού το αγόρασε το μετονόμασε σε "Αλέξανδρος Μαυρογένης" προς τιμή του τότε ηγεμόνα και τον Αύγουστο του 1902, ξεκίνησε τα δρομολόγιά του στη γραμμή Πειραιάς - Σάμος.

Το τελευταίο όνομα που πήρε το πλοίο ήταν "Λυκούργος", προς τιμή του ήρωα Λυκούργου Λογοθέτη.
Στον τύπο της εποχής, γίνονται διάφορες αναφορές, αστυνομικού ενδιαφέροντος  κυρίως :

Ενώ χαρακτηριστική είναι επίσης η ροή των ειδήσεων, σχετικά με καθυστερήσεις λόγω θαλασσοταραχής αλλά και με τα κατά καιρούς υποτιθέμενα ναυάγιά του. 

Σε καταχώριση της 10ης Σεπτεμβρίου 1908 αναφέρεται ότι το “Λυκούργος”, πρώην “Αλέξανδρος Μαυρογένης”, τελικά ναυάγησε και εγκαταλείφτηκε στην Πάτμο.  

 ~*~

Μετά τη μεγάλη σε μέγεθος (και σε ενδιαφέρον ελπίζω) αναφορά στο "ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ", ας επιστρέψουμε πάλι στα ταχυδρομεία.
Τα ξένα ταχυδρομικά γραφεία κατά κανόνα χρησιμοποιούσαν γραμματόσημα του Λεβάν (Levant), με εξαίρεση μια γαλλική έκδοση του 1893 με προορισμό τοπική μόνο χρήση.

Το καθεστώς της αυτονομίας της Σάμου από το 1832 της παρείχε το δικαίωμα οργάνωσης ιδιαίτερης ταχυδρομικής υπηρεσίας. Η υπηρεσία αυτή είχε έδρα στο Βαθύ, αλλά και γραφεία στις κυριότερες κωμοπόλεις του νησιού, ενώ στα μικρότερα χωριά την ταχυδρομική υπηρεσία εκτελούσαν οι δημοτικές υπηρεσίες. ¨Ένα πυκνό δίκτυο διανομής και παραλαβής της αλληλογραφίας εκτεινόταν σε όλο το νησί και εξυπηρετούσε όχι μόνο την εγχώρια ταχυδρομική επικοινωνία, αλλά και αυτήν από το εξωτερικό που έφτανε στο Βαθύ μέσω του τουρκικού ή των ευρωπαϊκών ταχυδρομείων.

Η οργάνωση του σαμιακού ταχυδρομείου ήταν εξαιρετική, υστερούσε όμως στην προσπάθειά του να αποκτήσει και διεθνή αναγνώριση. Επανειλημμένως η Τουρκία παρεμπόδισε την ένταξή του στην Διεθνή Ταχυδρομική Ένωση, αλλά και την έκδοση από την Ηγεμονία σαμιακών γραμματοσήμων.

Το πρώτο εγχείρημα της ταχυδρομικής υπηρεσίας της Ηγεμονίας να θέσει σε κυκλοφορία γραμματόσημα δικής της έκδοσης χρονολογείται από το 1878.
Πρόκειται για γραμματόσημο, στο οποίο απεικονίζεται σε χρώμα γαλάζιο μόνο ο θυρεός της ηγεμονίας, χωρίς όνομα της εκδότριας επικράτειας και χωρίς ονομαστική αξία. Η εκτύπωση πραγματοποιήθηκε τυπογραφικά στο Παρίσι σε φυλλαράκια των 20 τεμαχίων (5χ4) που την επιφάνειά τους οριοθετούν στο εσωτερικό του φύλλου διαχωριστικές γραμμές από στιγμές στο ίδιο γαλάζιο χρώμα.. Δεν στέφθηκε με επιτυχία εξαιτίας της Τουρκίας.
Ακολούθησαν και άλλες αποτυχημένες προσπάθειες βραδύτερα.

Η περίοδος της λειτουργίας του σαμιακού ταχυδρομείου υπό το καθεστώς της Ηγεμονίας λήγει το 1912.

ΠΗΓΕΣ: Εφημερίδα "Χαραυγή", www.nautilia.gr, www.philacollectio.com

Σημείωση: Αν πατήσετε πάνω στις φωτογραφίες, μεγαλώνουν!