Η ΣΑΜΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ - ΜΕΡΟΣ 1ο

Τίτλος: Τοπίο στη Σάμο. - Πρωτότυπος τίτλος: Camos nel Arcipelago. - Χρονολογία έκδοσης: 1686

Από το βιβλίο του Φλαμανδού χαράκτη και βιβλιοπώλη Jacob Peeters (1637-1695) ο οποίος καταγόταν από οικογένεια καλλιτεχνών. Διατηρούσε κατάστημα στην Αμβέρσα όπου, όπως σημειώνεται στην έκδοση, «πωλούνται κάθε είδους έντυπα και χαρακτικά, μικροί και μεγάλοι γεωγραφικοί χάρτες, με μελάνι ή και έγχρωμοι καθώς και μεγάλου σχήματος…». Ο Peeters είναι γνωστός κυρίως για τον «Παγκόσμιο Άτλαντα» που εξέδωσε το 1692.
Οι πίνακες της έκδοσης βασίστηκαν σε σχέδια του αδελφού του Jacob Peeters, Johannes ή Jan Peeters (1625-1677), ο οποίος σχεδίασε πολλές απόψεις πόλεων, οι οποίες χαράχτηκαν στη συνέχεια από τον Merian. Ο Johannes ήταν μαθητής του μεγαλύτερου αδελφού τους, του Bonaventura Peeters, επίσης πολύ γνωστού ζωγράφου και σχεδιαστή που εξειδικεύτηκε σε θέματα σχετικά με τη θάλασσα.
Οι περισσότεροι πίνακες χαράχτηκαν από τον Gaspar Bouttats (1640-1695), γνωστό έμπορο βιβλίων και δάσκαλο χαρακτικής. Η περιγραφή κάθε πόλης και θέματος δίδεται στην αρχή της έκδοσης ενώ ο αριθμός των πινάκων διαφέρει σε κάθε αντίτυπο του έργου.


Τίτλος: Χάρτης της Σάμου. Πρωτότυπος τίτλος: [Samo]. Χρονολογία έκδοσης: 1972
Έκδοση: SONETTI, Bartolommeo Dalli. Isolario, Venice 1485, With an Introduction by Frederick R. Goff, Άμστερνταμ, Theatrum Orbis Terrarum, MCMLXXII [=1972].

Ο Βενετός ναυτικός, Bartolomeo –πιθανότατα ονομαζόμενος Bartolomeo Zamberti ή κατ’ άλλους ο Bartolomeo Turco, ο φίλος του Λεονάρντο Ντα Βίντσι– δημοσίευσε την πρώτη έντυπη συλλογή με ναυτικούς νησιωτικούς χάρτες (isolario). Το νησολόγιο αυτό περιέχει ξυλογραφίες με χάρτες των νησιών, οι οποίοι συνοδεύονται από έμμετρα, με τη μορφή σονέτων, σχόλια, γεωγραφικού, ιστορικού και αρχαιολογικού χαρακτήρα, συνηθισμένη πρακτική τον 14ο και 15ο αιώνα σε γεωγραφικά έργα. Ο συγγραφέας στους πρώτους στίχους αποκαλεί το έργο του «Periplous Nisson». Η πρώτη έκδοση έγινε στα 1485 και επανακυκλοφόρησε στα 1532.
Ο Bartolomeo, ο οποίος μετά από αυτήν την έκδοση έμεινε γνωστός με το ψευδώνυμο Bartolomeo dalli Sonetti, πραγματοποίησε περίπου δεκαπέντε ταξίδια στο νησιωτικό Αιγαίο. Έτσι το έργο αυτό, αν και δανείζεται πολλά στοιχείο από το χειρόγραφο πρωτοπόρο νησολόγιο του Cr. Buondelmonti, αποτελεί ένα από τα πρώτα έντυπα νησολόγια, που προορίζεται πλέον για πρακτική χρήση και διευκόλυνση των ναυτικών. Στους χάρτες σημειώνονται οι ύφαλοι και τα επικίνδυνα σημεία πλεύσης. Τα σονέτα, σε ζωντανή δημώδη γλώσσα, αποδίδουν τα τοπωνύμια με τη σύγχρονη και όχι αρχαΐζουσα προφορά, ενώ παράλληλα υπάρχουν πολλές λυρικές παραδρομές και επιρροές από τον Δάντη και τον Βιργίλιο.


 Τίτλος: Χάρτης της Σάμου. Πρωτότυπος τίτλος: Samo. Χρονολογία έκδοσης: 1598

 Ο Ιταλός γιατρός και γεωγράφος Guiseppe Rosaccio (1530-1620) γεννήθηκε στην περιοχή Φριούλι της Βενετίας και έμεινε γνωστός για μια σειρά εκλαϊκευτικών εκδόσεων. Συνέταξε ένα δοκίμιο για τη μουσουλμανική θρησκεία, αλλά κυρίως γεωγραφικά, κοσμογραφικά έργα και έργα αστρονομίας και αστρολογίας, τα όποια έγιναν πολύ δημοφιλή και ανατυπώθηκαν αρκετές φορές. Μεταξύ αυτών το «Θέατρο του Ουρανού και της Γης» («Teatro del Cielo e della Terra», Βενετία 1595), «Ο Κόσμος και τα μέρη του, Ευρώπη, Αφρική, Ασία και Αμερική» («il Mondo e le sue parti, cioè Europa, Affrica, Asia et America», Βερόνα 1596), «Ο επίγειος και ο ουράνιος κόσμος» («il Mondo elementare e celeste», Treviso 1604) και η «Γεωγραφία του Πτολεμαίου» με πολλά ευρετήρια και σε κοινό ιταλικό ιδίωμα (1599). Επίσης είναι ο δημιουργός ενός μεγάλου παγκόσμιου χάρτη (Βενετία 1597), ενός μεγάλου χάρτη της Ιταλίας (Φλωρεντία 1609) και ενός της Τοσκάνης (Φλωρεντία 1609).
Ο Rosaccio στην έκδοση αυτή συνδύασε την παράδοση των έντυπων νησολογίων με τα προσκυνηματικά χρονικά. Το «Ταξίδι από τη Βενετία στην Κωνσταντινούπολη» περιλαμβάνει χάρτες της διαδρομής, που συνοδεύονται από μικρά κείμενα. Έτσι, αν και δανείζεται τη χάραξη των χαρτών από προγενέστερα παρεμφερή νησολόγια (G. Camoccio, P. Bertelli), προσφέρει στον αναγνώστη μία εικονογραφημένη εκδοχή του οδοιπορικού προς τους Αγίους Τόπους, είδος που είχε μεγάλη άνθηση τον 16ο αιώνα.

Τίτλος: Παράσταση γυναικείας μορφής που συμβολίζει την ευδαιμονία. Από ρωμαϊκό νόμισμα της Σάμου.
Πρωτότυπος τίτλος: Standing figure of a woman, with a crown upon her Head, like that of Serapis, with her arms spread abrad; from whence hang long bracelets equal with her vestments down to the ground. This is judged to represent Juno (θεά Ήρα) of Samos.
Χρονολογία έκδοσης: 1682

Από το βιβλίο του περιηγητή Sir George Wheler "A Journey into Greece, London, 1682"


Τίτλος: Χάρτης της Σάμου και των ακτών της Ιωνίας. Πρωτότυπος τίτλος: Samo. - Χρονολογία έκδοσης: 1688

Ο Ιταλός νομικός, διπλωμάτης και σκακιστής Francesco Piacenza (1637-1687), διδάκτωρ του αστικού και εκκλησιαστικού δικαίου, διετέλεσε γραμματέας της Καθολικής πρεσβείας στη Γερμανία και ταξίδεψε πολύ στην Ιταλία και στην Ευρώπη ως παίκτης σκακιού. Δημοσίευσε μία πραγματεία για τις κινήσεις, τις άμυνες και τις στρατηγικές στο σκάκι. Μετά από ένα ταξίδι μελέτης στα νησιά του Αιγαίου συνέταξε μία αναλυτική και συστηματική περιγραφή του Αιγαίου πελάγους με χάρτες των νησιών, με μία σύντομη περιγραφή της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου. Το έργο δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του, με εξαιρετική χάραξη και επτακόσιες περίπου σελίδες περιγραφές για τα νησιά, υλικό που ο Piacenza συγκέντρωσε από προγενέστερα νησολόγια, ναυτικά και γεωγραφικά εγχειρίδια. Η έκδοση περιλαμβάνει ένα πολύ ενδιαφέρον ευρετήριο.

PIACENZA, Francesco. L' Egeo redivivo, o'sia chorographia dell'Arcipelago

Τίτλος: Χάρτης της Σάμου - Πρωτότυπος τίτλος: Samos - Χρονολογία έκδοσης: 1688

Από το βιβλίο του Ολλανδού Olfert Dapper: Naukeurige Beschryving der Eilanden in de Archipel der Middelantsche Zee...
Ο Όλφερτ Ντάπερ ( Άμστερνταμ περίπου το 1635 – Άμστερνταμ, 29 Δεκεμβρίου 1689) ήταν Ολλανδός ιατρός και συγγραφέας ιστορικών και γεωγραφικών βιβλίων. Αν και ποτέ δεν ταξίδεψε έξω από την Ολλανδία, η κύρια θεματολογία του ήταν η παγκόσμια ιστορία και γεωγραφία, με έφεση στους εξωτικούς προορισμούς. Ως πηγές για τα έργα του συνέλεξε και οργάνωσε τις αναφορές και περιγραφές εγκυκλοπαιδειών της εποχής του, καθώς και αναφορές λογίων, Ιησουιτών ιεραποστόλων, Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, και άλλων εξερευνητών.

Τίτλος: Πέρδικα. - Πρωτότυπος τίτλος: Francolin - Χρονολογία έκδοσης: 1717

Τίτλος: Γυναίκες της Σάμου. - Πρωτότυπος τίτλος: Femmes de Samos. - Χρονολογία έκδοσης: 1717

Δύο έργα από το βιβλίο του Joseph Pitton de TOURNEFORT, καθηγητή Βοτανολογίας στον Βασιλικό Κήπο του Παρισιού και μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών, που γεννήθηκε στην Προβηγκία το 1656 και πέθανε το 1708.
Οι προηγούμενες εργασίες του για τα βότανα και τις σχέσεις τους με την ιατρική, έγιναν αφορμή να επιλέξει το ταξίδι του στα νησιά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, στην Πόλη, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στην Αρμενία, ως τα σύνορα της Περσίας. Ο Τουρνεφόρ εκθέτει τα καθέκαστα της τρίχρονης περιήγησης του στην Κρήτη, στο Αιγαίο πέλαγος, στην Κωνσταντινούπολη και στη Μικρά Ασία στο δίτομο έργο του Relation d' un voyage du Levant (Αφήγηση ενός ταξιδιού στην Εγγύς Ανατολή) (Παρίσι, 1717) με τη μορφή εκτενών επιστολών τις οποίες έστελνε από τους τόπους που επισκεπτόταν στον κόμη de Pontchartrain, υπουργό Εξωτερικών της Αυτού Μεγαλειότητος.
Ο Γάλλος ταξιδιώτης δεν ενεργούσε με δική του πρωτοβουλία αλλά με εντολή του βασιλιά του Λουδοβίκου ΙΔ', ο οποίος είχε αναλάβει και τα έξοδα της επιχείρησης. Τον συντρόφευαν με την παρουσία και τις ειδικές γνώσεις τους ο ζωγράφος Claude Aubriet και ο γιατρός Andreas Gundelscheimer.

πηγές: BHL - Google Books - TRAVELOGUES


2 σχόλια

  1. Ξετρυπώνεις πολύ ωραία κείμενα, ξάδερφε. Εξαιρετικά και ενδιαφέροντα!

    Καλημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εξαιρετικές οι αναφορές στο νησί.Η ευαισθησία σου για την ιστορία του σε οδηγούν σε ερευνα με πάντα ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
    περιμένουμε και την συνέχεια
    καλή δύναμη

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αρχική σελίδα