Οι καραβοκύρηδες των Κουμεΐκων

Φαντάσου το σκηνικό!
Σωτήριον έτος 1828. Βρισκόμαστε ήδη στο 2ο μισό της δεκαετίας της ελληνικής επανάστασης και η Σάμος είναι μέλος (έστω και πρόσκαιρα) της ελληνικής πολιτείας.
Στο νησί έχει φθάσει ο Ιωάννης Κωλέττης ως Έκτακτος Επίτροπος Ανατολικών Σποράδων.
Όλες οι κατά τόπους Δημογεροντίες απευθύνονται σ’ αυτόν για διοικητικά θέματα.
Στον Πάλο (Μπάλο) βρίσκονται αγκυροβολημένα πλήθος από εμπορικά πλεούμενα.
Ξεχωρίζουν «Η Παναγία» φελούκα χωρητικότητας 7 τόνων και τα τζερνίκια (τσερνίκια) «Άγιος Ιωάννης» χωρητικότητας 5 τόνων, «Ερμής» 5 τόνων, «Η Ταώς» 4 τόνων, «Αγ. Νικόλαος» 4 τόνων κ.α.
Η θάλασσα κάλμα μπουνάτσα.
Τα τσούρμα σκόρπια στο γιαλό. Άλλοι να καταπιάνονται με τις τελευταίες ετοιμασίες των σκαριών και άλλοι να αράζουν στους καφενέδες της παραλίας πίνοντας, φουμάροντας και καλαμπουρίζοντας.
Οι καραβοκύρηδες του χωριού, Ιωάννης Πασά Χατζής, Αλεξανδρής Καλαφάτης, Σταμάτης Ρεματάς (Ρευματάς), Νικόλαος Νόγου (Νόου), Γεώργιος Καλαφάτης, Γεώργιος Χατζημηλωνάς, Δημήτριος Πιπεριάς και όλοι οι άλλοι, προκειμένου να αποκτήσουν άδεια ναυσιπλοΐας, υποβάλουν αίτηση προς τη Δημογεροντία Μαραθοκάμπου  για την απόκτηση τακτικού εγγράφου ιδιοκτησίας, αναγκαίο για την έκδοση διπλώματος  (άδειας) της κυβερνήσεως .
Ο υπογεγραμμένος εγώ, γέννημα των Κουμεΐκων Σάμου και κάτοικος του αυτού χωρίου, και κατά τα επισυναπτόμενα έγγραφα τα αποδεικνύοντα την ιδιοκτησίαν,   κύριος μόνος εγώ του πλοίου τζερνικίου ονομαζόμενον , η Ταώς, χωρητικού τόνων ελληνικών 4 τεσσάρων,
Παρακαλώ την Δημογεροντίαν ταύτην να αναρτήσει όσα διατάσσονται δια του υπ’ αρθμ.:140 ψηφίσματος και να μου δοθεί επομένως το τακτικόν έγγραφον της ιδιοκτησίας  αναγκαίον δια να εφοδιαστώ με το δίπλωμα της κυβερνήσεως δια τον υπό την σκέπην της ελληνικής σημαίας ασφαλή και ελεύθερον πλουν.

Και με το προσήκον σέβας υποσημειούμαι

Εν Μαραθοκάμπω τη 25 Οκτωβρίου 1828

Γεώργιος Καλαφάτης

Η Δημογεροντία μεταβιβάζει το αίτημα προς τον υπολιμενάρχη Μαραθοκάμπου, προκειμένου αυτός να προβεί στους απαραίτητους τυπικούς ελέγχους αλλά και έλεγχο αξιοπλοΐας του σκάφους.
Το πόρισμα του υπολιμενάρχη επιστρέφει στη Δημογεροντία με το «καλώς έχειν» του σκάφους οπότε ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης, αποκτά το «τακτικόν έγγραφον ιδιοκτησίας»  και υποβάλλει νέα αίτηση – υπεύθυνη δήλωση για την έκδοση διπλώματος.
Δεν είναι βέβαια τόσο απλά τα πράγματα.
Ανάλογα με το σκάφος, είναι και το ποσό που πρέπει να καταβληθεί ως εγγύηση του «διπλώματος».
Αν αυτά δεν υπάρχουν, μπαίνουν σε υποθήκη περιουσιακά στοιχεία του ενδιαφερόμενου, προκειμένου να αποπληρωθεί το ποσό μετά το ταξίδι.

Ο υπογεγραμμένος Δημήτριος Πιπεριάς, γέννημα των Κουμεΐκων Σάμου και κάτοικος του αυτού χωρίου, εγγυούμαι προς την δημογεροντίαν ταύτην δια την ποσότητα διστήλων 10 δέκα, τα οποία ασφαλίζω δι΄ υποθήκης ενός χωραφίου μου με το αλώνι, δια να εκδοθεί κατά συνέπειαν αυτής μου της εγγυήσεως το δίπλωμα από την κυβέρνησιν, δι όλην την κανονισθήσαν διάρκειαν του, εις ασφάλειαν του πλοίου τζερνικίου ονομαζομένου, ο Ερμής, χωρητικότητος τόνων ελληνικών 2 ½ δύο και ημίσεως, και διοικουμένου παρ εμού του ιδίου.
Και να ήταν μόνο αυτά..
Υποσχέσεις επίσημες και καθ όλους τους κύρος έχοντες τρόπους περί :

• Μη συμμετοχής του πλοιάρχου και του πληρώματος σε πράξεις ή καταχρήσεις ενάντια στους νόμους των εθνών.
• Μη συμμετοχής σε λαθρεμπόριο και τροφοδοσίας με όπλα και τρόφιμα του εχθρού
• Μη χρήσης άλλων όπλων πέραν αυτών για την υπεράσπιση του πλοίου
• Μη παράβασης πράξεων και διατάξεων της πολιτείας σχετικές με τη ναυτιλία και το εμπόριο
• Νόμιμης χρήσης του διπλώματος και κάθε άλλου επίσημου εγγράφου
• Παράδοσης του διπλώματος μετά το πέρας της πληρωθείσης προθεσμίας στη δημογεροντία, ή σε περίπτωση καταστροφής του πλοίου από άλλο πλοίο, παράδοσης του διπλώματος και όλων των άλλων επίσημων εγγράφων στις κατά τόπους αρχές, εντός μηνός από της αφίξεως
• Νομίμου χρήσεως τόσο του διπλώματος όσο και των άλλων εγγράφων και μη δανεισμού, πώλησης και παραχώρησης αυτών για άλλο πλην του πλοίου για το οποίο έχουν εκδοθεί.

Σε περίπτωση παράβασης των παραπάνω, κρατείται ο εγγυητής και όλη του η περιουσία, μέχρις ότου πληρωθεί το ποσό της εγγύησης και κατατεθεί στο Εθνικό Ταμείο.
 Κατόπιν τούτων η Δημογεροντία απευθύνεται στο Γ.Γ. της επικρατείας και συνηγορεί για την έκδοση διπλώματος της κυβέρνησης προς τον ιδιοκτήτη του πλοίου.

~*~

Είναι  αλήθεια μαγικό να ψάχνεις το 2012 πληροφορίες για ένα τόπο μικρό, το χωριό σου, και να ανακαλύπτεις επίσημα έγραφα κοντά δυο αιώνων πίσω, που προσδιορίζουν και εικονογραφούν πρόσωπα και καταστάσεις που έζησαν εκεί στο ίδιο μέρος, στα ίδια χώματα, στα ίδια σοκάκια, στο ίδιο ακρογιάλι, όχι μέσα από διηγήσεις μύθους ή ιστορικά γεγονότα, αλλά μέσα από την πράξη μιας καθημερινότητας που μπορείς να κατανοήσεις σε όλες της τις διαστάσεις.
Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στην ακαδημία Αθηνών για το έργο της διάσωσης και ψηφιοποίησης αυτών των ντοκουμέντων.