«Άσ’ το επάνω μου»!


γράφει ο Στράτος Δουκάκης

Σε κάτι απόμακρα και ξεχασμένα χωριά συναντάς τα πιο φωτεινά χαμόγελα.
Τις πιο όμορφες γιαγιάδες και τους πιο καλοσυνάτους γέροντες.
Στο πρόσωπό τους, ζωγραφισμένες οι αυλακιές από τα χρόνια.
Στα μάτια τους ο καημός για το χρόνο που τρέχει...
Σκληρός ο χρόνος, καταφερτζής, άρπαξε αυτό που ήθελε.
Συνήθως, τους βλέπεις να κάθονται - σα να πιάνουν στασίδι - και να λιάζονται στα ασπρισμένα κατώφλια τους.
Έχουν μια γλύκα, μια ετοιμότητα στο λόγο τους.
Τους ακούς να μιλάνε και μορφώνεσαι.
Ώρες μπορώ να κάθομαι μαζί τους.

Εκεί κάθονταν, στ’ ασβεστωμένο κατώφλι τους.
Εκείνη κι εκείνος. Ένα ζευγαράκι αιώνιο.
Η γιαγιά παιδεύεται μ’ ένα ασύρματο τηλέφωνο στο χέρι.
Λαχταρούσε να τηλεφωνήσει σε κάποιον.
Έτυχε να περνάω, με βλέπει, ξεθαρρεύει και μου φωνάζει: «Έλα γιόκα μ’, να μ’ πάρ’ς ένα αριθμό. Δεν καλουβλέπου πια…».
«Ευχαρίστως να σας βοηθήσω», αποκρίθηκα.
«Κάτσι, μη φύγ’ς, να σι τρατάρου κατιτίς».
«Δε φκιάχν’ς κάνα καφέ για του πιδί; Άντι, φκιάξει κι για μένα». Πρόσταξε εκείνος και συμπλήρωσε: «Γλυκούλικους η θ’κος μ’».
«Να δούμε πού θα φταξ’ του ζάχαρου σ’, κακουμοίρη μ’…»!
«Άσ’ του απάνου μ’»… της λέει κοφτά.
Και μου ’κλεισε το μάτι.
«Άσ’ του απάνου μ’»…
Τι μου θύμισε τώρα…
Μια παλιά ιστορία, από ένα χρονογράφημα του αλησμόνητου Φρέντυ Γερμανού.
Θα ’ταν το ’91.
Καλεσμένη στην εκπομπή του, η Μελίνα.
Η διάγνωση για τη μετάσταση της αρρώστιας της ήταν ήδη γνωστή.
Στο στούντιο και μια γιαγιά από την Κοκκινιά, με κάτασπρα μαλλιά και ροζ μάγουλα.
Πήγε για να χαρίσει στη Μελίνα ένα εικόνισμα της Παναγιάς. «Αυτό με φύλαξε εμένα τότε. Στη Μικρά Ασία.
«Το κρατούσα όλα αυτά τα χρόνια. Στο δίνω για να φυλάξει τώρα και σένα.»
Η Μελίνα τη φίλησε στο μάγουλο και της είπε: «Έχεις μάγουλα παιδιού, το ξέρεις;»
Και η γιαγιά σεμνά-σεμνά της απάντησε: «Εντάξει είμαι.»
Εντάξει ήταν.
Κι ας είχε περάσει από οδύσσειες και από προσφυγές, από καμμένες Σμύρνες κι από καμμένα χωριά. Και στην Κοκκινιά από άλλες περιπέτειες. Φτώχεια, παράγκες και εμφύλιους.
«Το δέρμα σου είναι σα δέρμα μωρού.Γιατί αφήνεις άσπρα τα μαλλιά σου;»
«Να τα βάψω;», ρώτησε διστακτικά η γιαγιά.
«Να τα βάψεις!»
«Και τι θα πει η γειτονιά;»
«Δεν είμαστε καλά!» (ξύπνησε η γνώριμη, φλογερή Μελίνα). «Εδώ δε φοβήθηκες τους Τούρκους και θα φοβηθείς τη γειτονιά; Να τα βάψεις»!
«Ξέρεις κανέναν καλό;», ρώτησε εμπιστευτικά η γιαγιά.
«Ξέρω!», τη βεβαίωσε η Μελίνα. «Θα σ’ τον βρω εγώ. Άσ’ το επάνω μου».
Η γιαγιά ήθελε να βάψει τα μαλλιά της, αλλά ήθελε έναν καλό που δε θα άλλαζε απότομα το χρώμα και… φανεί στη γειτονιά.
«Ας το επάνω μου»! Πόσοι άνθρωποι, αλήθεια, λαχταράνε για μια τέτοια απλή - ανδρική ως συνήθως - φράση; Πόσο αλλάζει ο ορίζοντας με ένα σκέτο «άσ’ το επάνω μου»!
Κι ο Φρέντυ, που εν τω μεταξύ σκεπτόταν πώς δυο ώρες εγγραφής έπρεπε να γίνουν 52 λεπτά εκπομπής, αναγκάζεται να τις διακόψει: «Κυρίες μου, κάπου εδώ πρέπει να σταματήσουμε».
Και η γιαγιά απτόητη, γυρίζει και του λέει: «Άντε στο καλό. Εμείς θα μείνουμε. Έχουμε ακόμα να πούμε μερικά με την κοπέλα εδώ.» Κι έσκασαν στα γέλια.
Δυο απίθανες, γελαστές Ελληνίδες. Η μια βγαλμένη από τα βελούδα και τα μετάξια των Μερκούρηδων και η άλλη ζυμωμένη στο αίμα και στη φωτιά της προσφυγιάς. Τόσο διαφορετικές και την ίδια ώρα τόσο ίδιες. Τόσο ίδιες στο γέλιο, στην περηφάνεια, στην απλότητα, στη λεβεντιά.
Είναι κάτι άνθρωποι, «μπορεί να ’ναι αγράμματοι, αλλά σοφοί. Και, προπάντων, τρυφεροί. Απαλοί, χωρίς γωνίες που κόβουν, χωρίς καχυποψία, δίχως έπαρση και επιθετική ειρωνεία που πληγώνει.».
 «Μεταξωτοί άνθρωποι». Όπως τους αποκαλούσε ο ποιητής Νίκος Καρούζος.
~.~
Ο «Μηθυμναίος», Στράτος Δουκάκης, «μακρινός μου ξάδερφος» και από τους πρώτους φίλους - συνοδοιπόρους στα παράξενα μονοπάτια της μπλογκόσφαιρας, ξεκίνησε να δημοσιεύει στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ της Μυτιλήνης τα χρονογραφήματα του, το Σεπτέμβρη του 2003.
Τότε ακόμα ζούσε στη μακρινή Βενεζουέλα και κατά καιρούς έστελνε τα «κομμάτια» του στην εφημερίδα.
Όταν στα τέλη του 2006 ο δρόμος του γυρισμού τον έφερε πίσω, του πρότειναν να γράφει σε μόνιμη πια βάση, κάθε Τρίτη, στην τελευταία σελίδα του φύλλου.
Από τότε μέχρι πρόσφατα δημοσιεύτηκαν συνολικά 284 άρθρα του.
Την Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012, μέσα από ένα ιδιαίτερα συναισθηματικά φορτισμένο άρθρο, γνωστοποίησε το Τέλος αυτού του ταξιδιού.
Το «Άστο επάνω μου» το είχα ξεχωρίσει από την ημέρα της πρώτης του δημοσίευσης.
Στα πρόσωπα του χρονογραφήματος είχα τοποθετήσει νοερά, δικά μου οικεία πρόσωπα και είχα φέρει τους διαλόγους στα δικά μου μέτρα και ακούσματα. Το κρατούσα, προκειμένου να το αναδημοσιεύσω κάποια στιγμή.
Να που ήρθε λοιπόν η ώρα, για να τη δεύτερη «πρεμιέρα» του στο ΜΠΑΛΟ αυτή τη φορά!!
Στις δυο πρώτες φωτογραφίες εικονίζονται αγαπημένα μου πρόσωπα που σημάδεψαν με τη ζωή τους, το χαρακτήρα τους και την ύπαρξή τους, τα παιδικά μου χρόνια στη Σάμο. Τους όφειλα κι εγώ μια προβολή μέσα από ένα τόσο σπουδαίο άρθρο.
Ευχαριστώ Στράτο για την ευκαιρία που μου έδωσες!

23 σχόλια

  1. Δεν έχω λόγια, μακρινέ μου ξάδερφε, με εξέπληξες και πολύ σ' ευχαριστώ!

    Αφού μπόρεσες και "πάντρεψες" δικά σου αγαπημένα πρόσωπα με τα δικό μου ταπεινό γραφτό, πάει να πει ότι τα δεσμά της φιλίας μας, της αγάπης και της εκτίμησης σφίγγουν ακόμη πιο πολύ!

    Και πάλι σ' ευχαριστώ για τη φιλία σου και τα γενναιόδωρα λόγια σου. Τα αισθήματα είναι αμοιβαία και το ξέρεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στράτο αυτό το γραφτό το υιοθέτησα από την πρώτη στιγμή που το διάβασα. "Μακρινό ανίψι" είναι άλλωστε :)
      Ακόμα και μισό να το είχες αφήσει, μόνο με τη δική σου προσωπική εμπειρία, πάλι δικό μου θα το ένοιωθα.

      Σ' ευχαριστώ και να είσαι καλά :)
      Το ξέρω..!!

      Διαγραφή
  2. «Ας το επάνω μου»! Πόσοι άνθρωποι, αλήθεια, λαχταράνε για μια τέτοια απλή - ανδρική ως συνήθως - φράση; Πόσο αλλάζει ο ορίζοντας με ένα σκέτο «άσ’ το επάνω μου»!'' -------- Ας αναλογιστούμε λίγο παραπάνω αυτή τη φράση κι ας προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι, πιο δοτικοί, πιο πονετικοί, πιο άνθρωποι.
    Και να μην ξεχνάμε, πως τις ανάγκες που έχει ο καθένας μας, τις έχουν και οι υπόλοιποι γύρω μας. Αν δεν το μαρτυράμε, είναι μια άλλη ιστορία... Πολύ ωραίο και θα μου επιτρέψετε να το κοινοποιήσω και στον δικό μου τοίχο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πόσο δίκιο έχεις Ιωάννα!!!
      Με μεγάλη χαρά είδα την κοινοποίηση στον "τοίχο" σου!!!
      Σ' ευχαριστούμε για την υιοθέτηση και την προβολή :)

      Διαγραφή
  3. "Ασ' το επάνω μου", μια υπέροχη φράση, παρ' όλο που είναι κοινή είναι και ελπιδοφόρα.
    Εγώ όμως έχω μια ακόμη ελπίδα να προσθέσω εδώ, διότι σαν Σαμιώτης από την πλευρά της μητέρας μου, και σαν λάτρης των Ελληνικών νησιών δεν μου έδωσε ο θεός την ευκαιρία να επισκεφτώ ποτέ την πανέμορφη Σάμο...:-(
    Λυπάμαι πολύ γι' αυτό, αλλά είμαι σίγουρος μια μέρα θα περάσω ν' αφήσω δυο πατημασιές στο αγαπημένο αυτό νησί (μέχρι τώρα της φαντασίας μου). Θα περάσω και θ' αντλήσω από το παρελθόν του, και τότε περνώντας από το χωριό σας θα ήθελα να πιούμε έναν καφέ στο δικό σας ήσυχο και απλό καφενεδάκι.
    Σήμερα γεύτηκα δυο γλυκές σταγόνες σκέψεων και ελπίδας με την όμορφη σελίδα σας. Συγχαρητήρια...

    Ιάκωβος Γαριβάλδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να, κάτι τέτοιες στιγμές που συνοδεύονται από σχόλια σαν το δικό σας, δικαιώνουν το "κουπί" που τραβάω 6 χρόνια τώρα, στο βαρκάκι του Μπάλου!!
      Πρώτα πρώτα με συγκινήσατε κι ύστερα με κάνατε χαρούμενο αφού ένα δικό μου δημοσίευμα σας έφερε πιο κοντά στον αγαπημένο τόπο!
      Με χαρά θα σας προσφέρω το καφεδάκι αν η τύχη τα φέρει βολικά κι ανταμώσουμε στη Σάμο.
      Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια

      Διαγραφή
  4. Λατρεύω τις αναρτήσεις σου Γιώργο μου..ένας πλούτος από συναισθήματα και εικόνες για μένα..Καλημέρα φίλε μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να είσαι καλά αχτιδούλα μου, πολύ χαίρομαι που σε γεμίζουν με όμορφα συναισθήματα οι ταπεινές μου αναρτήσεις!!
      Πολλά φιλιά

      Διαγραφή
  5. Τι είν΄ αυτά βρε Γιώργη, μας κάνεις να κλαίμε μαζί με τον ουρανό σήμερα...Τι φοβερά απλά και ανθρώπινα λόγια είν΄αυτά. "Αστο απάνω μου", θα μπορούσε να είναι το σύνθημα εν μέσω κρίσης, να το λέει ο ένας στον άλλον και να το υλοποιεί.Δώσε και "δια ζώσης" τα συγχαρητήρια στον Μηθυμναίο σου εξάδελφο,τα λόγια του έχουν το χρώμα του Μόλυβου και την απλότητα του τοπίου του. Να΄στε καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ' ευχαριστώ φίλε μου Γιώργη!! Έχεις δίκιο να το λες και μακάρι να έβρισκε τόπο να σταθεί μια τέτοια κουβέντα!! Ας είναι, κάτι μπορεί να καταφέρουμε με το να την υιοθετούμε όσοι την καταλαβαίνουμε...
      Θα τα δώσω τα συγχαρητήρια στον Στράτο με τον οποίο είμαστε τόσο "ξαδέρφια" ... όσο είμαστε κι εμείς μεταξύ μας!!!!
      Να είστε καλά κι εσείς όλοι!!!!!!

      Διαγραφή
  6. Πολύ συγκινητική η σημερινή ανάρτηση Γιώργο!!!!
    Η γραφή του Στράτου μας είναι πολύ δυνατή, πολύ ζωντανή!!!
    Μακάρι να συνεχίσει να γράφει, το έχουμε ανάγκη.
    Χαίρομαι πολύ για την συγγένεια σας, αλλά πολύ περισσότερο για την φιλία και την αλληλοεκτίμηση σας!
    Καλό Σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ Μάγδα σε όλα όσα γράφεις για το Στράτο!! Μαζί με το δικό σου "μακάρι" βάλε ακόμα ένα!! Το δικό μου :)
      Η "συγγένειά" μας προέκυψε όταν τοποθέτησα το blog του στη στήλη "Μακρινά ξαδέρφια" του δικού μου όπου άλλωστε έχω κι εσένα.. Άρα κι εμείς "συγγενείς" είμαστε :))
      Η φιλία και η αλληλοεκτίμηση πάντως, είναι πέρα για πέρα αληθινές!!!
      Σ' ευχαριστώ πολύ
      Πολλά φιλιά

      Διαγραφή
  7. "Μπράβο Γιώργο!!!!!Εξαιρετικό!!!!!!"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να είσαι καλά Ιω μου!!!!
      Σ' ευχαριστούμε
      Πολλά φιλιά

      Διαγραφή
  8. Απο παιδάκι ενας δαιμονας κακός μ'εσπρωχνε να νταλαβερίζομαι με τους "γέρους"...
    Στην πόλη τον πιο πολυ καιρό,ανάμεσα στους πρωτης γενιας προσφυγες απ' το Μελί και την
    Κάτω Παναγια,καθισμένους παρεες-παρεες στα πεζούλια της γειτονιας,να ρουφώ χωρις να ξερω
    τοτες το γιατί τις ιστορίες τους για τη Σμυρνη,το Βενιζέλο,την καταστροφή,την κατοχή,τη
    Μακρόνησο...
    Στο χωριο καθε καλοκαίρι,τζιτζικας μικρουλης κι ομως τοσο σιωπηλός,να χανομαι στις κουβεντες των παππουδων και των θειων ,που μιλαγαν για σταρια,αλωνιστικές,κηπους,νερα και
    λιοδεντρα...
    Σήμερα μετα απο τοσα χρονια,ο δαιμονας μου δεν ειναι πια κακος,δε με σκετζεβει πια κι ουτε χρειαζεται αφου κοντογέρασα κι εγώ.Μου ειναι ομως αθεραπευτα πιστος και τρυφερός
    τωρα πια..
    Να φανταστεις αγαπητε Βαρβακη κι εσυ φίλτατε γειτονα απ' το Μόλυβο,οτι μόλις με δει
    συννεφιασμένο,βαρυ κι ανόρεχτο,βγαινει απο μεσα μου σαν το τζινι του Αλαντιν,στεκεται
    ομπρος μου με κοιτα λιγο ειρωνικά και λεει " καταλαβα αστο πανω μου"...
    Και μου βγαζει εισιτήριο για Βαθυ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο blogger με πρόδωσε σήμερα και δε με ειδοποίησε για το καινούργιο σχόλιο στην ανάρτηση, αλλά ο καλός Θεούλης του Μπάλου φρόντισε να μου κλείσει κι εμένα το μάτι, αφού πρόσεξα ότι ο αριθμός των σχολίων είχε αλλάξει και είχε γίνει μονός ;)
      Χάρηκα ιδιαίτερα με τα λόγια σου φίλε μου, έτσι που το διάβασα ξανά και ξανά σαν μια μικρή προσωπική ιστορία γεμάτη όμορφες εικόνες συναισθήματα και έντονες γεύσεις της ζωής που πέρασε.
      Όσο για το δαίμονα σου, κοίτα να τα έχεις πάντα καλά μαζί του (αν και μετά από τόσα χρόνια δε γεννάται θέμα) κι αν χρειαστούμε κι εμείς οι φίλοι σου κανένα εισιτήριο και δε μας βρίσκει ο Φιλιππής, να "καθαρίζει" ο δικός σου!!!

      Διαγραφή
  9. Ξανθή Μπαξεβάνη10 Ιανουαρίου, 2020

    Γιώργο ήταν κάτι που δεν είχα διαβάσει, πάρα πολύ ωραίο κείμενο, σε ευχαριστούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Παναγιώτα Πανούσου10 Ιανουαρίου, 2020

    Και μου άρεσε η ανάρτηση και με συγκίνησες.Μακαρι να μας θυμούνται έτσι και μας τα εγγόνια μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γιωργάκο μου και εγώ που νόμιζα πως μόνο εγώ δακρύζω με τόσο απλά πράγματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ξάδελφε Γιώργαρε με ταξίδεψες πάλι χρόνια
    πίσω που όλα έμοιαζαν σαν παραμύθι . Οι παππούδες και Γιαγιάδες σμίλευαν τους χαρακτήρες μας . Με γύρισες πολλά χρόνια πίσω ........ σε ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Kiki Volaki Fountouli13 Ιανουαρίου, 2020

    Φοβερό συγκινητικό!!
    Μακάρι να είχαμε τη σοφία των προγόνων μας!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αρχική σελίδα